Flavio Josefo, Antigüedades Judaicas, 1, 8-11
VIII
[169] Ὡς δ᾽ εἰς τὴν Χαναναίαν ἀφίκετο, μερίζεται
πρὸς Λῶτον τὴν γῆν τῶν ποιμένων αὐτοῖς
στασιαζόντων περὶ τῆς χώρας ἐν ᾗ νέμοιεν: τὴν
ἐκλογὴν μέντοι καὶ τὴν αἵρεσιν ἐπιτρέπει τῷ Λώτῳ:
[170] λαβὼν δ᾽ αὐτὸς τὴν ὑπ᾽ ἐκείνου
καταλελειμμένην ὑπώρειαν ᾤκει ἐν τῇ Ναβρῶ
πόλει: παλαιοτέρα δέ ἐστιν ἔτεσιν SπτT πρὸ
UVνιδος τῆς WἰγXπτου. Λῶτος δY τὴν πρὸς τὸ πεδίον
κειμένην καὶ ποταμὸν ZορδVνην ε[χεν οὐκ \πω]εν
τῆς ^οδομιτῶν πόλεως, _ τότε μYν `ν ἀγα]a, νbν δY
cφVνισται κατT βοXλησιν ]εοb. τὴν δY αἰτίαν κατT
χώραν σημανῶ
IX
[171] dατ᾽ ἐκεῖνον δY τὸν καιρὸν eσσυρίων
κρατοXντων τῆς eσίας ^οδομίταις fν]ει τT
πρVγματα εgς τε πλοbτον αὐτῶν ἐπιδεδωκότων καὶ
νεότητα πολλaν: βασιλεῖς δY αὐτοῖς πέντε διεῖπον
τὴν χώραν, hVλας hαλαίας ^υναβVνης καὶ
^υμμόβορος i τε hαλaνων βασιλεXς: μοίρας δ᾽
`ρχον jκαστος ἰδίας. [172] ἐπὶ τοXτους
στρατεXσαντες eσσXριοι καὶ μέρη τέσσαρα
ποιaσαντες τῆς στρατιkς ἐπολιόρκουν αὐτοXς:
στρατηγὸς δ᾽ SκVστοις `ν εlς ἐπιτεταγμένος.
γενομένης δY μVχης νικaσαντες οm eσσXριοι φόρον
ἐπιτVσσουσι τοῖς ^οδομιτῶν βασιλεbσι. [173]
δώδεκα μYν οnν ἔτη δουλεXοντες καὶ τοoς
ἐπιταχ]έντας αὐτοῖς φόρους τελοbντες ὑπέμειναν,
τῷ δY τρισκαιδεκVτῳ ἀπέστησαν, καὶ διαβαίνει
στρατὸς eσσυρίων ἐπ᾽ αὐτοoς στρατηγοXντων
eμαραpίδου eριόχου Χοδολαμόρου qαδVλου. [174]
οrτοι τaν τε ^υρίαν sπασαν διηρπVσαντο καὶ τοoς
τῶν tιγVντων ἀπογόνους κατεστρέpαντο,
γενόμενοι δY κατT τT ^όδομα στρατοπεδεXουσι
κατT τὴν κοιλVδα τὴν λεγομένην φρέατα ἀσφVλτου:
κατ᾽ ἐκεῖνον γTρ τὸν καιρὸν φρέατα `ν ἐν τῷ τόπῳ,
νbν μέντοι τῆς ^οδομιτῶν πόλεως ἀφανισ]είσης u
κοιλTς ἐκείνη λίμνη γέγονεν u eσφαλτῖτις λεγομένη.
[175] περὶ μYν οnν τῆς λίμνης ταXτης αn]ις μετ᾽ οὐ
πολo δηλώσομεν, τῶν δY ^οδομιτῶν συμβαλόντων
τοῖς eσσυρίοις καὶ καρτερkς τῆς μVχης γενομένης,
πολλοὶ μYν αὐτῶν ἀπέ]ανον, οm λοιποὶ δY
vχμαλωτίσ]ησαν, σoν οlς καὶ Λῶτος fγετο τοῖς
^οδομίταις σXμμαχος ἐληλυ]ώς.
X
[176] wβρVμῳ δY ἀκοXσαντι τὴν συμφορTν αὐτῶν
φόβος τε sμα περὶ Λώτου τοb συγγενοbς εἰσῆλ]ε
καὶ ο[κτος περὶ τῶν ^οδομιτῶν φίλων xντων καὶ
γειτνιώντων. [177] καὶ βοη]εῖν αὐτοῖς δοκιμVσας
οὐκ ἀνέμεινεν, ἀλλ᾽ ἐπειχ]εὶς καὶ κατT πέμπτην
ἐπιπεσὼν νXκτα τοῖς eσσυρίοις περὶ yVνον, οzτως
γTρ u Sτέρα τοb ZορδVνου προσαγορεXεται πηγa,
καὶ φ]Vσας πρὶν ἐν iπλοις γενέσ]αι τοoς μYν ἐν
ταῖς κοίταις xντας ἀπέκτεινε μηδ᾽ ἐπίνοιαν τῆς
συμφορkς ἔχοντας, οm δY μaπω πρὸς zπνον
τετραμμένοι μVχεσ]αι δ᾽ ὑπὸ μέ]ης ἀδXνατοι
ἔφυγον. [178] {βραμος δY διώκων εἵπετο μέχρι καὶ
δευτεραίους συνaλασεν αὐτοoς εἰς |βT τῆς
yαμασκηνῶν γῆς, ἐπιδεί}ας iτι τὸ νικkν οὐκ ἐν τῷ
πλa]ει καὶ τῇ πολυχειρί~ κεῖσ]αι συμβέβηκεν, ἀλλT
προ]υμία τῶν μαχομένων καὶ τὸ γενναῖον κρατεῖ
παντὸς ἀρι]μοb, τριακοσίοις καὶ δεκαοκτὼ
οἰκέταις αὐτοb καὶ τρισὶ φίλοις τοσοXτου στρατοb
περιγενόμενος. πόσοι δY αὐτῶν καὶ διέφυγον
ἀδό}ως ἀνέστρεpαν. [179]
{βραμος δY τοoς τῶν ^οδομιτῶν σώσας
αἰχμαλώτους, ο. ληφ]έντες ἔφ]ησαν ὑπὸ τῶν
eσσυρίων, καὶ τὸν συγγενῆ Λῶτον ἀνέζευ}εν μετT
εἰρaνης. ἀπaντησε δY αὐτῷ τῶν ^οδομιτῶν
βασιλεoς εἰς τόπον τινV, ν καλοbσι πεδίον
βασιλικόν. [180] ἔν]α τῆς ^ολυμk ὑποδέχεται
βασιλεoς αὐτὸν .ελχισεδέκ: σημαίνει δY τοbτο
βασιλεoς δίκαιος: καὶ `ν δY τοιοbτος
μολογουμένως, .ς διT ταXτην αὐτὸν τὴν αἰτίαν
καὶ mερέα γενέσ]αι τοb ]εοb: τὴν μέντοι ^ολυμk
zστερον ἐκVλεσεν .εροσόλυμα. [181] ἐχορaγησε δY
οrτος .ελχισεδYκ τῷ wβρVμου στρατῷ }ένια καὶ
πολλὴν ἀφ]ονίαν τῶν ἐπιτηδείων παρέσχε καὶ
παρT τὴν εὐωχίαν αὐτόν τε ἐπαινεῖν fρ}ατο καὶ
τὸν ]εὸν εὐλογεῖν ὑποχειρίους αὐτῷ ποιaσαντα
τοoς ἐχ]ροXς. wβρVμου δY διδόντος καὶ τὴν
δεκVτην τῆς λείας αὐτῷ προσδέχεται τὴν δόσιν.
[182] δY τῶν ^οδομιτῶν βασιλεoς τὴν μYν λείαν
ἔχειν {βραμον παρεκVλει, τοoς δ᾽ ἀν]ρώπους
ἀπολαβεῖν c}ίου, οὓς παρT τῶν eσσυρίων ἔσωσεν
οἰκείους xντας. {βραμος δY οὐκ ἔφη τοbτο
ποιaσειν, οὐδ᾽ ἂν \λλην ὠφέλειαν ἐκ τῆς λείας
ἐκείνης εἰς αὐτὸν ἥ}ειν πλὴν iσα τροφὴ τοῖς
οἰκέταις αὐτοb γένοιτο: μοῖραν μέντοι τινT τοῖς
φίλοις αὐτοb παρέσχε τοῖς συστρατευομένοις.
Ἔσχων δ᾽ πρῶτος ἐκαλεῖτο [καὶ] Ἔννηρος καὶ
.αμβρῆς. [183]
Ἐπαινέσας δY αὐτοb τὴν ἀρετὴν ]εός, “ἀλλ᾽ οὐκ
ἀπολεῖς, φησί, μισ]οoς οὓς \}ιόν ἐστίν σε ἐπὶ
τοιαXταις εὐπραγίαις κομίζεσ]αι.” τοb δ᾽
ὑπολαβόντος “καὶ τίς ἂν εgη χVρις τοXτων τῶν
μισ]ῶν, οὐκ xντων ο. διαδέ}ονται μετ᾽ αὐτόν, ἔτι
γTρ `ν \παις, ]εὸς καὶ παῖδα αὐτῷ γενaσεσ]αι
καταγγέλλει καὶ πολλὴν ἐκείνου γενεVν, .ς
παραπλησίως αὐτῇ τοῖς \στροις ἔσεσ]αι τὸν
ἀρι]μόν. [184] καὶ μYν ταbτ᾽ ἀκοXσας ]υσίαν
προσφέρει τῷ ]εῷ κελευσ]εὶς ὑπ᾽ αὐτοb. `ν δY
τρόπος τῆς ]υσίας τοιοbτος: δVμαλιν τριετίζουσαν
καὶ α[γα τριετίζουσαν καὶ κριὸν μοίως τριετῆ καὶ
τρυγόνα καὶ περιστερTν κελεXσαντος διεῖλε, τῶν
ὀρνέων οὐδYν διελών. [185] ε[τα πρὶν στῆναι τὸν
βωμὸν οἰωνῶν ἐφιπταμένων ἐπι]υμί~ τοb αἵματος
φωνὴ ]εία παρῆν ἀποσημαίνουσα πονηροoς αὐτοb
τοῖς ἐγγόνοις γείτονας ἐπὶ ἔτη τετρακόσια
γενησομένους κατT τὴν Wgγυπτον: ἐν οlς
κακοπα]aσαντας περιέσεσ]αι τῶν ἐχ]ρῶν καὶ
κρατaσαντας πολέμῳ Χαναναίων j}ειν αὐτῶν τὴν
γῆν καὶ τTς πόλεις. [186]
{βραμος δY κατῴκει μYν περὶ τὴν |γXγην
καλουμένην δρbν, ἔστι δY τῆς Χαναναίας τὸ χωρίον
οὐ πόρρω τῆς Ἑβρωνίων πόλεως, δυσφορῶν δY ἐπὶ
γυναικὶ μὴ κυοXσῃ mκετεXει τὸν ]εὸν γονὴν αὐτῷ
παιδὸς \ρσενος παρασχεῖν. [187] τοb δY ]εοb
]αρσεῖν αὐτὸν παρακελευομένου τοῖς τε \λλοις
sπασιν .ς ἐπ᾽ ἀγα]οῖς αὐτὸν ἀπὸ τῆς
.εσοποταμίας cγμένον καὶ παίδων ἐσομένων,
^Vρρα τοb ]εοb κελεXσαντος ἐπικλίνει μίαν τῶν
]εραπαινίδων eγVρην xνομα γένος οnσαν
Wἰγυπτίαν .ς ἐ} αὐτῆς παιδοποιησομένῳ. [188]
καὶ γενομένη ἐγκXμων u ]εραπαινὶς ἐ}υβρίζειν εἰς
τὴν ^Vρραν ἐτόλμησε βασιλίζουσα, .ς τῆς
uγεμονίας περιστησομένης εἰς τὸν ὑπ᾽ αὐτῆς
τεχ]ησόμενον. wβρVμου δY αὐτὴν πρὸς αἰκίαν
παραδιδόντος τῇ ^Vρρ~ δρασμὸν ἐπεβοXλευσεν οὐχ
ὑπομένουσα τTς ταλαιπωρίας καὶ τὸν ]εὸν
mκέτευεν ο[κτον αὐτῆς λαβεῖν. [189] ὑπαντιVζει δY
διT τῆς ἐρaμου προϊοbσαν αὐτὴν \γγελος ]εῖος
κελεXων πρὸς τοoς δεσπότας ἐπανιέναι: βίου γTρ
μείζονος τεX}εσ]αι σωφρονοbσαν: καὶ γTρ νbν εἰς
τὴν δέσποιναν ἀγνώμονα καὶ αὐ]Vδη γενομένην ἐν
τοXτοις ε[ναι τοῖς κακοῖς: [190] παρακοXουσαν μYν
τοb ]εοb καὶ προσωτέρω χωροbσαν ἔλεγεν
ἀπολεῖσ]αι, νοστaσασαν δY αὐτὴν ὀπίσω
γενaσεσ]αι μητέρα παιδὸς τῆς γῆς ἐκείνης
βασιλεXσοντος. τοXτοις πεί]εται καὶ ἐπανελ]οbσα
πρὸς τοoς δεσπότας συγγνώμης ἔτυχε: τίκτει δY
μετ᾽ οὐ πολo Zσμαῆλον, ]εόκλυτον \ν τις εgποι, διT
τὸ εἰσακοbσαι τὸν ]εὸν τῆς mκεσίας. [191]
wβρVμῳ μYν οnν jκτον fδη καὶ ὀγδοηκοστὸν ἔτος
γεγονότι προειρημένος ἐγεννa]η, εἰς ἔνατον δ᾽
αὐτῷ καὶ ἐνενηκοστὸν παρελ]όντι ἐπιφανεὶς
]εὸς ἀπaγγειλεν, .ς παῖς αὐτῷ ἐκ ^Vρρας ἔσοιτο:
κελεXει δ᾽ αὐτὸν καλέσαι Ἴσακον δηλῶν ἐσόμενα
ἔ]νη μεγVλα ἀπ᾽ αὐτοb καὶ βασιλεῖς, καὶ iτι
πολεμaσαντες κα]έ}ουσι τὴν Χαναναίαν sπασαν
ἀπὸ ^ιδῶνος μέχρι WἰγXπτου, [192] προσέτα}έ τε
βουλόμενος τὸ ἀπ᾽ αὐτοb γένος μένειν τοῖς \λλοις
οὐ συμφυρόμενον περιτέμνεσ]αι τT αἰδοῖα καὶ
τοbτο ποιεῖν ὀγδόῃ uμέρ~ μετT τὸ γεννη]ῆναι. τὴν
αἰτίαν δY τῆς περιτομῆς uμῶν ἐν \λλοις δηλώσω.
[193] πυ]ομένῳ δY wβρVμῳ καὶ περὶ τοb Zσμαaλου,
εἰ ζaσεται, πολυχρόνιόν τε ἀπεσaμαινεν ]εὸς καὶ
μεγVλων ἐ]νῶν πατέρα. καὶ {βραμος μYν ἐπὶ
τοXτοις εὐχαριστaσας τῷ ]εῷ περιτέμνεται
παραχρῆμα καὶ πVντες οm παρ᾽ αὐτοb καὶ παῖς
Zσμαῆλος, οr κατ᾽ ἐκείνην τὴν uμέραν
τρισκαιδέκατον ἔτος ἔχοντος αὐτὸς ἐνενηκοστὸν
πρὸς τοῖς ἐννέα διῆγεν.
XI
[194] Ὑπὸ δὴ τοbτον τὸν καιρὸν οm ^οδομῖται
πλa]ει καὶ μεγέ]ει χρημVτων ὑπερφρονοbντες εgς
τε ἀν]ρώπους `σαν ὑβρισταὶ καὶ πρὸς τὸ ]εῖον
ἀσεβεῖς, .ς μηκέτι μεμνῆσ]αι τῶν παρ᾽ αὐτοb
γενομένων ὠφελειῶν, ε[ναί τε μισό}ενοι καὶ τTς
πρὸς \λλους μιλίας ἐκτρέπεσ]αι. [195]
χαλεπaνας οnν ἐπὶ τοXτοις ]εὸς ἔγνω
τιμωρaσασ]αι τῆς ὑπερηφανίας αὐτοoς καὶ τaν τε
πόλιν αὐτὴν κατασκVpασ]αι καὶ τὴν χώραν οzτως
ἀφανίσαι, .ς μaτε φυτὸν ἔτι μaτε καρπὸν jτερον
ἐ} αὐτῆς ἀναδο]ῆναι. [196]
Uαbτα τοb ]εοb κρίναντος περὶ τῶν ^οδομιτῶν
{βραμος ]εασVμενος τρεῖς ἀγγέλους, ἐκα]έζετο δY
πρὸς τῇ δρυῒ τῇ .αμβρῆ παρT τῇ ]Xρ~ τῆς αὑτοb
αὐλῆς, καὶ νομίσας ε[ναι }ένους ἀναστTς
cσπVσατό τε καὶ παρ᾽ αὐτῷ καταχ]έντας
παρεκVλει }ενίας μεταλαβεῖν. [197] ἐπινευσVντων
δY \ρτους τε προσέτα}εν εὐ]oς ἐκ σεμιδVλεως
γενέσ]αι, καὶ μόσχον ]Xσας καὶ ὀπτaσας ἐκόμισεν
αὐτοῖς ὑπὸ τῇ δρυῒ κατακειμένοις: οm δY δό}αν αὐτῷ
παρέσχον ἐσ]ιόντων, ἔτι δY καὶ περὶ τῆς γυναικὸς
ἐπυν]Vνοντο, ποῖ ποτ᾽ εgη ^Vρρα. τοb δ᾽ εἰπόντος
ἔνδον ε[ναι, ἥ}ειν ἔφασαν εἰς τὸ μέλλον καὶ
εὑρaσειν αὐτὴν fδη μητέρα γεγενημένην. [198] τῆς
δY γυναικὸς ἐπὶ τοXτῳ μειδιασVσης καὶ ἀδXνατον
ε[ναι τὴν τεκνοποιίαν εἰποXσης αὐτῆς μYν
ἐνενaκοντα ἔτη ἐχοXσης τοb δ᾽ ἀνδρὸς Sκατόν,
οὐκέτι κατέσχον λαν]Vνοντες ἀλλ᾽ ἐμaνυσαν
Sαυτοoς xντας ἀγγέλους τοb ]εοb, καὶ iτι
πεμφ]είη μYν εlς σημανῶν περὶ τοb παιδός, οm
δXο δY ^οδομίτας καταστρεpόμενοι. [199]
Uαbτ᾽ ἀκοXσας {βραμος fλγησεν ἐπὶ τοῖς
^οδομίταις καὶ τὸν ]εὸν ἀναστTς mκέτευσε
παρακαλῶν, μὴ τοoς δικαίους καὶ ἀγα]οoς
συναπολλXναι τοῖς πονηροῖς. τοb δY ]εοb
φaσαντος μηδένα ε[ναι τῶν ^οδομιτῶν ἀγα]όν, εἰ
γTρ ἐν αὐτοῖς δέκα ε[εν συγχωρεῖν sπασι τὴν ἐπὶ
τοῖς ἁμαρτaμασι τιμωρίαν, μYν {βραμος
uσXχασεν: [200] οm δY \γγελοι παρεγένοντο εἰς τὴν
τῶν ^οδομιτῶν πόλιν, καὶ Λῶτος αὐτοoς ἐπὶ
}ενίαν παρεκVλει: λίαν γTρ `ν περὶ τοoς }ένους
φιλVν]ρωπος καὶ μα]ητὴς τῆς wβρVμου
χρηστότητος. οm δY ^οδομῖται ]εασVμενοι τοoς
νεανίσκους εὐπρεπεστVτους τῇ xpει διαφέροντας
καὶ παρT Λώτῳ καταχ]έντας ἐπὶ βίαν καὶ zβριν
αὐτῶν τῆς ὥρας ἐτρVπησαν. [201] τοb δY Λώτου
παραινοbντος σωφρονεῖν καὶ μὴ χωρεῖν ἐπ᾽
αἰσχXνῃ τῶν }ένων, ἀλλ᾽ ἔχειν αἰδῶ τῆς παρ᾽ αὐτῷ
καταγωγῆς, εἰ δY ἔχουσιν ἀκρατῶς, τTς ]υγατέρας
αὐτοb ὑπYρ ἐκείνων ταῖς ἐπι]υμίαις αὐτῶν
λέγοντος παρέ}ειν, οὐδ᾽ οzτως ἐπείσ]ησαν. [202]
Ὁ ]εὸς οnν ἀγανακτaσας αὐτῶν ἐπὶ τοῖς
τολμaμασι τοoς μYν cμαXρωσεν, .ς μὴ δυνη]ῆναι
τὴν εgσοδον τὴν εἰς τὴν οἰκίαν εὑρεῖν, ^οδομιτῶν δY
κατέκρινε πVνδημον xλε]ρον. Λῶτος δY τοb ]εοb
τὴν μέλλουσαν ἀπώλειαν τῶν ^οδομιτῶν αὐτῷ
φρVσαντος ἀπαλλVσσεται τaν τε γυναῖκα καὶ τTς
]υγατέρας, δXο δY `σαν ἔτι παρ]ένοι, ἀναλαβών: οm
γTρ μνηστῆρες περιεφρόνησαν τῆς ἐ}όδου εὐa]ειαν
ἐπικαλοbντες τοῖς ὑπὸ τοb Λώτου λεγομένοις. [203]
καὶ ]εὸς ἐνσκaπτει βέλος εἰς τὴν πόλιν καὶ σoν
τοῖς οἰκaτορσιν κατεπίμπρα τὴν γῆν μοί~
πυρώσει ἀφανίζων, ὥς __________μοι καὶ πρότερον λέλεκται
τὸν Zουδαϊκὸν ἀναγρVφοντι πόλεμον. u δY Λώτου
γυνὴ παρT τὴν ἀναχώρησιν συνεχῶς εἰς τὴν πόλιν
ἀναστρεφομένη καὶ πολυπραγμονοbσα τT περὶ
αὐτὴν ἀπηγορευκότος τοb ]εοb τοbτο μὴ ποιεῖν εἰς
στaλην ἁλῶν μετέβαλεν: mστόρησα δ᾽ αὐτaν, ἔτι γTρ
καὶ νbν διαμένει. [204] διαφεXγει δ᾽ αὐτὸς μετT τῶν
]υγατέρων εἰς βραχX τι χωρίον κατασχὼν
περιγραφYν ὑπὸ τοb πυρός: Ζωὼρ ἔτι καὶ νbν
λέγεται: καλοbσι γTρ οzτως Ἑβραῖοι τὸ ὀλίγον.
ἐνταb]α τοίνυν ὑπό τε ἀν]ρώπων ἐρημίας καὶ
τροφῆς ἀπορίας ταλαιπώρως διῆγεν. [205]
Wm δY παρ]ένοι πkν cφανίσ]αι τὸ ἀν]ρώπινον
ὑπολαβοbσαι τῷ πατρὶ πλησιVζουσι προνοaσασαι
λα]εῖν: ἐποίουν δY τοbτο ὑπYρ τοb μὴ τὸ γένος
ἐκλιπεῖν. γίνονται δY παῖδες ὑπὸ μYν τῆς
πρεσβυτέρας .ώαβος: εgποι δ᾽ \ν τις ἀπὸ πατρός.
Ἄμμανον δ᾽ u νεωτέρα ποιεῖται: γένους υmὸν
ἀποσημαίνει τὸ xνομα. [206] καὶ κτίζει δ᾽ αὐτῶν
μYν .ωαβίτας μέγιστον xντας καὶ νbν ἔ]νος,
eμμανίτας δY jτερος: ^υρίας τῆς κοίλης ἐστὶν
ἀμφότερα. καὶ Λώτῳ μYν τοιαXτην συνέβη τὴν ἐκ
^οδομιτῶν ἀναχώρησιν γενέσ]αι
